Niestety musimy przekazać bardzo tragiczne wiadomości. 5 stycznia 2023 r. sąd w Mińsku wyrokiem Eleny Popkovej skazał (w pierwszej instancji) kolejnych działaczy związkowych: Hennadza Flandynicha na 9 lat więzienia o zaostrzonym rygorze, Vasila Berasneu na 9 lat więzienia o średnim rygorze i Vatslau Areshka na 8 lat więzienia o powszechnym rygorze.
Wszyscy zostali oskarżeni o wzywanie do stosowania środków mających na celu szkodę dla bezpieczeństwa narodowego Republiki Białoruś (cz. 3 art. 361 k.k.), podżeganie do nienawiści społecznej (cz. 3 art. 130), tworzenie formacji ekstremistycznej lub udział w niej (cz. 1 i cz. 3 art. 361 k.k.).
W kwietniu 2022 r. reżim Łukaszenki uwięził dziesiątki przywódców i działaczy związków zawodowych, w tym przewodniczącego BKDP Aliaksandra Yarashuka. W lipcu rząd Białorusi zintensyfikował proces likwidacji niezależnego ruchu związkowego w kraju poprzez fikcyjne procesy sądowe i bezwzględną kampanię prześladowań i oszczerstw.
Od tego czasu rząd Białorusi kontynuuje serię procesów przeciwko związkowcom, przy czym kilku z nich otrzymało już długoletnie wyroki więzienia, a inni nadal przebywają w wielomiesięcznych aresztach często pozbawieni kontaktu z rodzinami i adwokatami.
Proces sądowy przeciwko przewodniczącemu BKDP Aliaksandrowi Jaraszukowi, wiceprzewodniczącemu BKDP Siarhiejowi Antusewiczowi oraz mediatorowi BKDP Irynie But-Husaim odbył się grudniu 2022 r. w Mińsku. Całej trójce postawiono zarzuty z dwóch artykułów karnych: czynnego udziału w działaniach, które rażąco naruszają porządek publiczny oraz wzywania do stosowania działań szkodliwych dla bezpieczeństwa narodowego. Wskazane osoby zostały skazane na 4, 2 i 1,5 roku więzienia.
Borys Krawczenko, przewodniczący Konfederacji Pracy Rosji (KTR) i wiceprzewodniczący MKZZ, obserwował proces i złożył zeznania. Powiedział: „Mogłem przedstawić sądowi stanowisko mojej organizacji, jak również stanowisko MKZZ. Sam proces sądowy został przeprowadzony w sposób proceduralnie poprawny, ale nasi koledzy zostali skazani na podstawie artykułów, które same w sobie naruszają zobowiązania międzynarodowe, w tym konwencje MOP, ale także konstytucyjne prawa obywateli Białorusi. Stosowanie tych artykułów wobec działaczy związkowych jest absurdalne. Będziemy nadal walczyć o ich pełną rehabilitację, o przywrócenie BKDP i o wolność zrzeszania się w Republice Białorusi”.
Owen Tudor, zastępca sekretarza generalnego MKZZ powiedział, że „związki zawodowe na całym świecie są zgorszone niesprawiedliwością tego ataku na wolność zrzeszania się. Będziemy nadal walczyć o ich uwolnienie, o zakończenie prześladowań wszystkich działaczy związkowych na Białorusi oraz o całkowite zniesienie zakazów nałożonych na BKDP i jej organizacje członkowskie. Stoimy po stronie pracowników Białorusi”.
Kongres MKZZ potępił represje stosowane przez reżim Łukaszenki wobec ludności Białorusi oraz wolnego i niezależnego ruchu związkowego w tym kraju i zobowiązał się do prowadzenia kampanii na rzecz uwolnienia wszystkich uwięzionych związkowców i obrońców demokracji na Białorusi. Wcześniej w listopadzie na specjalnym posiedzeniu Rada Administracyjna Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) wyraziła ubolewanie z powodu uwięzienia, powtarzającego się braku poszanowania standardów MOP przez Białoruś i odwołała się do najpoważniejszych środków w ramach mandatu MOP, aby zapewnić poszanowanie wolności związkowej w tym kraju.
Środowisko praw człowieka na Białorusi uznało zatrzymanych w 2022 roku przedstawicieli niezależnych związków zawodowych za więźniów politycznych. Za więźnia politycznego uznano Aliaksandra Jaraszuka, przewodniczącego Białoruskiego Kongresu Demokratycznych Związków Zawodowych; Siarheja Antusevicha, zastępcę przewodniczącego BKDP; Aliaksandra Mishuka, zastępcę przewodniczącego Białoruskiego Niezależnego Związku Zawodowego, przewodniczącego organizacji podstawowej BNP na Białorusi; Andrei Khanevich, przewodniczący organizacji podstawowej BNP w grodzieńskim Azocie; Fiadynich Hennadz, założyciel związku zawodowego przemysłu radioelektronicznego; działacze związkowi Areshka Vatslau, Mikhail Hromau, Iryna But-Husaim, Miraslau Sabchuk, Yanina Malash, Vitali Chychmarou i VasilBerasneu.
Atakowane związki zawodowe na Białorusi to:
· BKDP – pierwszy niezależny ośrodek związkowy w kraju, założony 29 lat temu i będący członkiem MKZZ od 2003 roku;
· Wolny Związek Zawodowy Metalowców (SPM) – założony w 1995 roku, reprezentuje pracowników sektora metalowego i maszynowego, jest zrzeszony w IndustriAll Global Union;
· Wolny Związek Zawodowy Białorusi (SPB) – założony w 1991 roku, jego oddziały reprezentują ludzi pracy w wielu sektorach, w tym w edukacji, bankowości i samozatrudnieniu, a jego oddział opieki zdrowotnej jest członkiem EPSU;
· Białoruski Związek Zawodowy Pracowników Przemysłu Radiowo-Elektronicznego (REP) – założony 32 lata temu, członek IndustriAll Global Union;
· Białoruski Niezależny Związek Zawodowy – powstały w 1991 roku, reprezentujący ludzi pracy w branżach: górniczej, chemicznej, transportowej, energetycznej i budowlanej, największy niezależny związek w kraju, członek IndustriAll Global Union i IUF.
Wpis przygotowała: Barbara Surdykowska, NSZZ Solidarność
Zapraszamy do dyskusji!!!